अपंगत्व असलेल्या मुलांशी संवाद साधण्यासाठी महत्त्वाच्या टिप्स

प्रभावी संवादासाठी काही उपाय

1. संवाद सुरू करण्याआधी मुलाचं लक्ष वेधून घ्या.
2. सोपी आणि स्पष्ट भाषा वापरा
3. दररोज थोडा वेळ खेळण्यासाठी काढा — खेळातून संवाद आणि नातं दोन्ही वाढतात.
4. मुलाच्या संवाद साधण्याच्या अनोख्या पद्धती समजून घेतल्याने त्यांच्या वाढीस मदत होते.

वरील इन्फोग्राफिक बौद्धिक आणि विकासात्मक अपंगत्व असलेल्या मुलांमध्ये संवाद साधण्यास आणि प्रोत्साहन देण्याचे उपयुक्त मार्ग सामायिक करते.

संवादाच्या वेगवेगळ्या शैलींना प्रोत्साहन देणे

प्रत्येक मूल त्यांच्या स्वतःच्या अनोख्या पद्धतीने संवाद साधते— ते बोललेले शब्द, हावभाव, आवाज किंवा चेहऱ्यावरील हावभावांद्वारे, इत्यादि. अभिव्यक्तीची प्रत्येक पद्धत अर्थपूर्ण आहे हे ओळखून, या वैयक्तिक संवाद शैलींना प्रोत्साहन देणारे सकारात्मक वातावरण घरी तयार करणे महत्त्वाचे आहे, मूल अधिक आत्मविश्वासाने संवाद साधू शकतं.

काय करता येईल?

• गोष्टी वाचा
  
• सोपे खेळ खेळा
  
• दिवसात काय झालं हे बोलून शेअर करा.

हे संगोपनाचे क्षेत्र केवळ शाळेत किंवा थेरपीमध्ये शिकलेल्या कौशल्यांना बळकटी देत ​​नाही तर आत्मविश्वास देखील वाढवते, ज्यामुळे मुलांना समजून घेतलेले मौल्यवान वाटण्यास मदत होते. अशा रोजच्या संवादातून मूल हळूहळू नव्या गोष्टी शिकतं, स्वतःला अधिक सहजपणे व्यक्त करू लागतं आणि त्याचं आत्मभानही वाढतं.

संवादाला चालना देण्यासाठी ३ सोप्या गोष्टी:

१.बोलण्यापूर्वी तुमच्या मुलाचे लक्ष वेधून घेणे

संभाषण सुरू करण्यापूर्वी, तुमच्या मुलाचे लक्ष तुमच्याकडे आहे याची खात्री करणे महत्वाचे आहे. त्यांचे लक्ष केंद्रित करण्यासाठी:

• संबंध आणि सुरक्षिततेची भावना निर्माण करण्यासाठी त्यांच्या डोळ्यांच्या पातळीवर या.
• बोलणे सुरू करण्यापूर्वी त्यांचे नाव वापरा, जे तुम्ही त्यांना संबोधित करत आहात हे सिग्नल करण्यास मदत करते.
• थांबा आणि नजरेचा संपर्क किंवा प्रतिसाद मिळेपर्यंत वाट पहा..
• जर मौखिक सूचना त्यांचे लक्ष वेधण्यासाठी पुरेसे नसतील तर सौम्य स्पर्श किंवा चित्र दाखवा

जेव्हा एखाद्या मुलाला स्पष्ट आणि जोडलेले वाटते, तेव्हा ते संवादात अर्थपूर्णपणे सहभागी होण्याची शक्यता जास्त असते.

२. तुमची भाषा आणि बोलण्याची पद्धत लक्षात ठेवा 

तुम्ही निवडलेले शब्द आणि तुम्ही वापरत असलेला स्वर मुलाच्या संवादाची प्रक्रिया आणि प्रतिसाद यावर लक्षणीय परिणाम करू शकतो. अपंग मुले, विशेषतः ज्यांना संवेदी संवेदनशीलता किंवा संवादातील फरक आहेत, ते स्वर किंवा आवाजातील सूक्ष्म बदलांशी अधिक जुळवून घेऊ शकतात. सुरक्षित आणि आधार देणारी जागा निर्माण करण्यासाठी:

• मुलाच्या आकलन पातळीशी जुळणारी सोपी आणि स्पष्ट भाषा वापरा.
• मोठे/गुंतागुंतीच्या  सूचना छोट्या छोट्या टप्प्यांत द्या..
• गोंधळ कमी करण्यासाठी शांत आणि सौम्य स्वर ठेवा.
• व्यंग किंवा अलंकारिक भाषा वापरणे टाळा – हे मुलाला गोंधळात टाकू शकतं..

जेव्हा तुम्ही तुमची भाषा आणि स्वर यांचा विचारपूर्वक वापर करता तेव्हा ते मुलाला समजण्यास आणि सुरक्षित वाटण्यास मदत करते, प्रभावी संवादाचा मार्ग मोकळा करते.

३. दररोज खेळायला थोडा वेळ द्या:
दररोज खेळण्याचा वेळ एकत्र घालवणे, कारण खेळामुळे संबंध आणि भाषा विकास वाढतो

खेळ हा मुलांमध्ये विश्वास निर्माण करण्याचा, भावनिक संबंध वाढवण्याचा आणि संवादाला प्रोत्साहन देण्याचा एक योग्य मार्ग आहे. मुलांसाठी खेळ नवीन कौशल्ये शिकण्यासाठी आणि सामाजिक गतिशीलता समजून घेण्यासाठी एक पूल असू शकतो. खेळण्याच्या वेळेत सहभागी होऊन:

• मुलाला आवडणारी खेळणी, कृती किंवा संवेदी (सेन्सरी) गोष्टी खेळात समाविष्ट करा.
  
• खेळताना काय चाललं आहे ते बोलून दाखवा – त्यामुळे नवीन शब्द आणि कल्पना सहज शिकता येतात.
  
• सामाजिक संवाद आणि समस्यांवर उपाय शोधण्याची पद्धत शिकवण्यासाठी कल्पनाविलासी (इमॅजिनरी) खेळाचा वापर करा.

नियमित आणि चांगल्या दर्जाचा खेळाचा वेळ केवळ पालक आणि मुलामधील नातं घट्ट करत नाही, तर खेळाच्या मजेशीर आणि शांत वातावरणात मुलाच्या भाषिक विकासाला, भावनिक संतुलनाला आणि विचार करण्याच्या क्षमतेला मदत करतो.

मुलं जगाशी कशी जोडली जातात हे समजून घेण्यासाठी खेळ हा एक प्रभावी मार्ग आहे.

वरील इन्फोग्राफिकमध्ये संवाद सुधारण्यासाठी आणखी टिप्स पाहा.

तसंच, लावण्य तिच्या मुलगा केदारसोबतचा प्रवास शेअर करताना पाहा — जो त्याच्या पद्धतीने संवाद साधतो, आणि तोच त्याच्यासाठी योग्य ठरतो.

आभार 

आम्ही आमच्या पालक चॅम्पियन, त्रिवेणी गोस्वामी आणि तिच्या संस्थे, द ऑटिझम निशचे मनापासून कौतुक करतो. तबिथा वुल्फ यांचे त्यांच्या मौल्यवान योगदानाबद्दल विशेष आभार.

मदतीची आवश्यकता आहे?

जर तुम्हाला ऑटिझम, डाउन सिंड्रोम, एडीएचडी किंवा इतर विकासात्मक संबंधित अडचणींबाबत शंका असतील, तर नई दिशा टीम मदत करण्यासाठी येथे आहे. आमच्या मोफत हेल्पलाइनवर संपर्क साधा: 844-844-8996 (कॉल किंवा व्हॉट्सअॅप).

डिस्क्लेमर: ही मार्गदर्शक केवळ माहितीच्या उद्देशाने आहे.